ده توصیه برای معماران جوان

راستش از مدت‌ها قبل قصد داشتم بخشی را با عنوان توصیه‌های حرفه‌ای در این وبلاگ باز کنم و در آن مطالبی را  در زمینه کار حرفه‌ای معماری بنویسم. مطالبی که بیش از خروجی و نتیجه کار معماری، بر روند رسیدن به آن و شیوه کار کردن (حداقل در فضاهایی که من تجربه کرده‌ام) متمرکز شده‌اند. مخاطب این پست و احتمالا اگر امکانش بود، سایر پست‌های دسته «حرفه: معماری» بیشتر دانش‌جویان و تازه‌واردان این رشته تحصیلی هستند. چرا که به تجربه دیده‌ام برخی از آن‌ها (درست همانند بیست سال پیش خود من) با پیش‌زمینه‌های ذهنی غلط و تصورات اشتباه وارد این حوزه کاری می‌شوند.

به هر حال این نوشته شروعی برای این مجموعه پست‌ها است. پیش از آغاز هم بگویم که این توصیه‌ها را با ایده گرفتن از این مطلب نوشته‌ام. امیدوارم مفید باشد.

۱- وقت بگذارید

تبدیل شدن به یک معمار خوب به زمان احتیاج دارد. منظورم از معمار خوب نه شهرت است، نه خلاقیت بسیار زیاد و نه گرفتن بزرگ‌ترین پروژه‌های دنیا. منظور معماری است که در همه پروژه‌هایش اصول حرفه‌ای را رعایت کند، کارفرماها را راضی نگهدارد و بتواند فعالیتش را در حوزه معماری ادامه دهد و از این راه درآمد کسب کند. تبدیل شدن به چنین آدمی به زمان احتیاج دارد. باید از زمان دانشجویی کار کنید. بعد از پنج سال اصول کار را یاد گرفته‌اید. بعد از ده سال معماری حرفه‌ای خواهید بود و نهایتا بعد از بیست سال احتمالا به شهرت می‌رسید و می‌توانید دفتر و دستک خودتان را به درستی اداره کنید و پروژه‌های بزرگ داشته باشید.

۲- طراحی کنید، طراحی کنید

معماران بزرگ تنها در افسانه‌ها از ابتدا «معمار» زاده می‌شوند. قطعا برای پیشرفت در زمینه معماری به استعداد نیاز دارید، اما بیش از آن محتاج تمرین هستید. باید مدت‌ها به تنهایی یا با دیگران کار کنید تا به مهارت برسید. این کارها شما را پولدار نمی‌کند، اما مهارت‌های شما را افزایش می‌دهد. معماری شبیه موسیقی است. یک آهنگ را صد بار بنوازید و هر بار چیز تازه‌ای در مورد آن یاد خواهید گرفت.

۳- هنر اصلی‌تان را بیابید

معماری اقیانوسی به عمق یک سانتیمتر است و این که شما در کجای این اقیانوس راحت‌تر شنا می‌کنید، تنها به خودتان برمی‌گردد. مهارت شما ممکن است طراحی‌های حجمی باشد، مدل‌سازی کامپیوتری باشد یا مدیریت کارگاه و یا حتی اجرا یا هزار زمینه دیگر. یک نشانه برای این‌که بفهمید در چه زمینه‌ای مهارت ویژه دارید این است که ببینید از انجام چه کاری لذت می‌برید. روی همان جنبه تمرکز کنید و هر زمان که وقت اضافه‌ای داشتید، سایر توانایی‌های‌تان را هم گسترش دهید.

۴- کار کردن با دیگران را یاد بگیرید

اگر به تنهایی کار کنید، همواره معمولی خواهید بود. برای درخشیدن باید با دیگران کار کنید. در واقعیت هم تصور این‌که همه معماران دفتر و آتلیه خودشان را داشته باشند و به تنهایی کار کنند، بسیار خنده‌دار است. به سراغ تیم‌هایی بروید که به شما نیاز دارند و در نهایت بعدترها تیم‌هایی بسازید که افراد مکمل را کنار یکدیگر جمع کند.

۵- مبانی فکری قوی بسازید

غالب صنعت ساخت‌وساز و هنر طراحی ما در گمراهی به سر می‌برد. این را می‌توانید از افتضاح‌هایی که از گوشه و کنار شهرهای‌مان سر بلند می‌کنند ببینید. به دنبال مد نروید. معماری خوب یافتن پاسخ مناسب و زیبا برای مسایل طراحی براساس مبانی فکری شما است نه تقلید کورکورانه از مد و سلیقه جامعه.

البته به عنوان یک نکته حاشیه‌ای اما بسیار مهم این را هم فراموش نکنید که:

یک کپی خوب از خلاقیت و نوآوری‌های بی سروته بهتر است.

۶- به احساسات‌تان اعتماد کنید

شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در یک چشم بهم‌زدن نسبت به فرد، پروژه یا موضوعی برداشت یا قضاوت خاصی پیدا کرده باشید. این برداشت‌های ناخودآگاه و غریزی معمولا درست هستند. رعایت ادب، نیاز به درآمد، ملاحظات اجتماعی و غیره وغیره  به ما می‌آموزند که آن‌ها را نادیده بگیریم. با افراد نامناسب کار می‌کنیم، روی پروژه‌هایی وقت می‌گذاریم که می‌دانیم در انتها به شکست می‌رسند و کارها را با سیستمی نادرست به انجام می‌رسانیم.

اما بهتر است یاد بگیریم که به این احساسات احترام بگذاریم. اگر کاری که می‌کنید غلط است، سعی کنید اصلاحش کنید. بنویسیدش، تحلیلش کنید و تغییرش دهید و اگر امکان تغییرش وجود نداشت ترکش کنید.

۷- با همان چیزی که در اختیار دارید کار کنید

با ابزار، زمان، کارفرما و پروژه‌هایی که موجودند کار کنید. هیچ‌وقت منتظر نباشید که پروژه‌های ایده‌آل، کارفرمای ایده‌آل یا زمان مناسب از راه برسد. هیچ کدام از این‌ها وجود خارجی ندارند! سعی کنید در همان شرایطی که هستید کار درست و بهینه را انجام دهید. تمرکزتان را روی راه‌حل‌های واقعی و البته پیشرفت بگذارید.

۸- از انتقادها استقبال کنید

مورد نقد قرار گرفتن دردناک است، اما از آن دردناک‌تر نادیده گرفته شدن است. از دیگران بخواهید کارهای‌تان را نقد کنند. حتی‌الامکان آن‌ها را جایی (ترجیحا آنلاین) منتشر کنید. گاهی واقعا کسی پیدا می‌شود که قصدش واقعا آزار و اذیت است نه انتقاد. مساله را شخصی نکنید. یاد بگیرید نسبت به آن بی‌تفاوت باشید.

۹- احترام به همکاران‌تان را یاد بگیرید

در هیچ رشته و صنفی مثل معماری، نادیده گرفتن و کوچک شمردن همکاران معمول و مرسوم نیست. معمولا هم رسم بر این است که هر چه معماری مشهورتر باشد و بیشتر صحبتش به میان بیاید، بیشتر مورد طعنه و تمسخر قرار می‌گیرد. نگذارید حسادت، سلیقه شخصی، تفاوت ارزش‌ها و مواردی از این دست شخصیت اجتماعی و حرفه‌ای شما را خراب کرده و به بدگویی از سایرین وادارتان کند. و البته منظورمان حذف نقدها نیست، اما همه ما از همان جملات اول می‌توانیم تفاوت نقد را با حمله و تخریب تشخیص دهیم.

 ۱۰- خودتان را به روز نگه دارید

بالاخره این‌که فلسفه‌های طراحی، مبانی زیبایی‌شناسی، مصالح در دسترس، فناوری‌های ساخت‌وساز همه و همه در حال تغییر و تحول هستند. برای این‌که بتوانید رقابت کنید، برای این‌که خلاقیت بیشتری داشته باشید، برای داشتن ذهن بازتر باید خودتان را به روز نگه دارید. مشترک مجلات شوید، در نمایشگاه‌ها شرکت کنید، مطالعات آنلاین داشته باشید. کارهای معماری را ببینید، از آن‌ها عکس بگیرید و راجع به آن‌ها صحبت کنید. خلاصه این‌که از هر فرصتی برای افزایش دانش معماری‌تان استفاده کنید.

شما چه موردی را می‌توانید به این توصیه‌ها اضافه کنید؟