معرفی ۲۰ شاهکار فرانک لوید رایت، به مناسبت زاد روز این معمار بزرگ
امروز یعنی هشتم ژوئن زادروز یکی از بزرگان معماری جهان است.
اکنون را نمیدانم، اما حداقل در زمان دانشجویی ما (در دهه هفتاد شمسی) «فرانک لوید رایت» برای بسیاری از معماران و دانشجویان معماری احتیاجی به معرفی نداشت. اما برای درک بهتر میزان فعالیت و البته تاثیرگذاری او در معماری آمریکا، به این مطلب که از مدخل ویکیپدیا فارسی نقل شده، اکتفا میکنم:
فرانک لوید رایت معمار، طراح داخلی، نویسنده و معلم معماری بود که بیش از ۱۰۰۰ بنا را در یک بازه زمانی ۷۰ ساله طراحی کرد که از میان آنها ۵۳۲ بنا به طور کامل ساخته شدند… او تابع فلسفهای بود که خودش آن را معماری ارگانیک مینامید و اوج درخشش این فلسفه را میتوان در خانه آبشار مشاهده کرد.
به مناسبت این روز، در ادامه لیستی از ۲۰ پروژه برتر لوید رایت را با کمی توضیحات با هم مرور میکنیم.
شماره ۲۰: خانه هالیهوک (Hollyhock House)
موقعیت: لسآنجلس || سال ساخت: ۱۹۲۲ || فرم معماری: Mayan Revival
این دومین پروژه لوید رایت در لسآنجلس کالیفرنیا بود. این ساختمان برای آلین بارنزدال (Aline Barnsdall) وارث یکی از شرکتهای نفتی طراحی شد.
او از رایت خواسته بود تا در طراحی این ساختمان از خصوصیات گل هالیهوک که گل مورد علاقه او بود الهام بگیرد. رایت هم در تمام اجزای این خانه شامل مبلمان، منسوجات استفاده شده، تزئینات سنگی ستونها و طرحهای روی شیشهها، نسخهای ویرایش شده از گل هالیهوک را مورد استفاده قرار داد. این خانه دارای دو چیدمان نشیمن داخلی و نشیمن خارجی است.
بنای هالی هوک عمر زیادی دارد و در سال ۲۰۱۲ بازسازی شده و درهای آن در سال ۲۰۱۵ به روی عموم باز شد و از آن زمان بخش اصلی و مرکزی پارک هنر بارنزدال است. در سال ۱۹۸۸ و در فیلم Cannibal Women in the Avocado Jungle of Death از این بنا به عنوان معبد استفاده شده است.
این طرح رایت در سال ۲۰۱۹ بواسطه منحصربفرد بودن و مهارت مهندسی به کار رفته در آن، به عنوان نمونه معماری قرن بیستم فرانک لوید رایت در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.
شماره ۱۹: خانه و استودیوی فرانک لوید رایت
موقعیت: شماره ۹۵۱ خیابان شیکاگو || سال ساخت: ۱۸۸۹ || فرم معماری: Shingle Style
طراحی به سبک شینگل، بیش از هر چیز برای خانههای ییلاقی افراد متمول مورد استفاده قرار میگرفت. و این خانه بخصوص را رایت برای خودش ساخته بود. او زمانی که تنها ۲۲ سال سن داشت این بنا را ساخت و با همسرش کاترین توبین (Catherine Tobin) و شش فرزندشان تا سال ۱۹۰۹ در این خانه زندگی کرد.
این بنا به دفعات بازسازی شده است. نخستین بار در سال ۱۸۹۵ بود و با هدف بزرگتر کردن آشپزخانه انجام شد چرا که در بنا در ابتدا کوچک بود و فقط برای زندگی خانواده طراحی شده بود (و نه استودیوی کار).
دوباره و در سال ۱۸۹۸ بنا بازسازی شد و راهرو ارتباطی به آن اضافه شد و آخرین بازسازی هم در سال ۱۹۰۹ و توسط گروه مرمت و نگهداری فرانک لوید رایت انجام شد.
این ملک در سال ۱۹۷۲ در فهرست آثار تاریخی ملی آمریکا ثبت شد و بعدتر نیز در فهرست میراث ملی آمریکا قرار گرفت.
شماره ۱۸: خانه اِنیس (Ennis House)
موقعیت: لسآنجلس، شماره ۲۶۰۷ خیابان گلندور || سال ساخت: ۱۹۲۴ || فرم معماری: Mayan Revival
خانه انیس در سال ۱۹۲۴ اختصاصا برای مِیبل اِنیس و چارلز اِنیس ساخته شد. پروسه طراحی از سال ۱۹۲۳ آغاز شد و ساخت بنا در سال ۱۹۲۴ به پایان رسید.
این بنا با شیوهای به نام «بلوکهای بافتهشده» که توسط خود رایت ابداع شده بود ساخته شده است و یکی از ۴ بنای بزرگی است که توسط رایت و با این سبک ساخته شده است.
کل پروژه، به دو ساختمان مجزا تفکیک شده است. خانه اصلی و گاراژ و اقامتگاه راننده. این دو بنا بوسیله حیاطی سنگفرش شده از هم جدا شدهاند.
این بنا یکی از نمادینترین کارهای رایت است و در ساخت آن از بیش از ۲۷هزار بلوک روی یک سکوی بتنی استفاده شده است. استفاده از بتن برای ساخت ساختمان در آن زمان کاری نو محسوب میشد.
ساختمان اصلی و ملک اطراف آن در بیش از ۸۰ فیلم هالیوودی به تصویر کشیده شدهاند. این بنا در سال ۱۹۴۰ به جان نزبیت (John Nesbitt) که یک شخصیت رسانهای بود فروخته شد و به خواسته او یک استخر، اتاق بیلیارد و سیستم گرمایش به بنا افزوده شد.
از آن زمان ساختمان در دست مالکان متعددی بوده است که آخرین آنها میلیاردری به نام رونالد بورکل (Ronald Burkle) است.
شماره ۱۷: خانه آرتور بی. هورتلی (Arthur B. Heurtley)
موقعیت: اوکپارک، شماره ۳۱۸ خیابان نورتفارست || سال ساخت: ۱۹۰۲ || فرم معماری: Prairie School
این بنا که در سال ۱۹۰۲ ساخته شده است یکی از نخستین بناهایی است که رایت با سبک پِرِیری ساخته است. مانند هر طراحی دیگری در این سبک، این بنا نیز بر روی یک سکوی بتنی ساخته شده است و فاقد زیرزمین و اتاق زیرشیروانی است.
آرتور بی. هورتلی بعد از اتمام بنا خواستار ایجاد تغییراتی در آن شد. این تغییرات شامل افزودن آفتابگیر به پنجرهها، ایجاد اتاق صبحانه و طراحی یک اتاق نقاشی به اسم اتاق چوبی بودند.
این بنا بعدها و در سال ۱۹۲۰ توسط جین پورتر (Jane Porter) خواهر رایت و همسرش اندرو پورتر (Andrew Porter) خریداری شد. آنها در دهه ۳۰ میلادی طراحی بنا را تغییر داده و آن را به یک خانه دوبلکس تبدیل کردند و ۲۶ سال در آن ساکن بودند و خانواده مالکیت آن را هم تا سال ۱۹۹۷ در اختیار داشت.
این بنا مانند بسیاری از بناهای دیگر رایت، در سال ۲۰۰۰ در فهرست مکانهای ارزشمند تاریخی و به عنوان یک نماد ملی تاریخی ثبت شد.
شماره ۱۶: خانه مِیِر مِی (Meyer May)
موقعیت: میشیگان، شماره ۴۵۰ خیابان مدیسون || سال ساخت: ۱۹۰۸ تا ۱۹۰۹ || فرم معماری: Prairie School
خانه میر می که بین سالهای ۱۹۰۸ تا ۱۹۰۹ ساخته شده است، یکی از شاهکارهای فرانک لوید رایت در معماری سبک مرغزار (Prairie School) است که برای صاحب یک بوتیک لباس طراحی شده است.
این خانه همانند سایر بناهای این سبک با پلانی T مانند، از آجر، با سقفهای بلند، با شیشههایی طرحدار و در دو طبقه ساخته شده است.
این خانه بعدتر در سال ۱۹۸۵ توسط یک شرکت بینالمللی مبلمان به نام Steelcase خریداری و بازسازی شد. حجم این بازسازی بسیار بزرگ بود. بسیاری از قسمتهای سقف کاذب، بام و درها و پنجرهها در این فرآیند حذف و یا اضافه شدند.
شماره ۱۵: خانه هربرت اف. جانسون مشهور به بالهای گسترده
(Wingspread: House of Herbert F. Johnson)
موقعیت: ویند پوینت، شماره ۳۳ جاده ۴ مایل شرقی || سال ساخت: ۱۹۳۸ تا ۱۹۳۹ || فرم معماری: Prairie School
شماره ۱۴: خانه ریچارد لوید جونز مشهور به امید غربی
(Weathope: House of Richard Lloyd Jones)
موقعیت: اوکلاهوما، شماره ۳۷۰۰ خیابان بیرمینگام || سال ساخت: ۱۹۲۹ || فرم معماری: Textile Block House
شماره ۱۳: خانه ناتان جی. مور (Nathan G. Moore House)
موقعیت: اوکپارک، شماره ۳۳۳ خیابان فارست || سال ساخت: ۱۸۹۵ || فرم معماری: Tudor Revival
شماره ۱۲: خانه اوژن اِی. گیلمور (Eugene A. Gilmore House)
موقعیت: میشیگان، مدیسون || سال ساخت: ۱۹۰۸ || فرم معماری: Prairie School
شماره ۱۱: خانه روزنباوم (Rosenbaum House)
موقعیت: آلاباما، فلورانس، شماره ۶۰۱ خیابان دکتر ریورویو || سال ساخت: ۱۹۴۰ || فرم معماری: Usonian
شماره ۱۰: خانه روبی (Robie House)
موقعیت: ایلینوی، شیکاگو، شماره ۵۷۵۷ خیابان ساوث وودلاون || سال ساخت: ۱۹۰۹ تا ۱۹۱۰ || فرم معماری: Prairie School
شماره ۹: تالیهسین (Taliesin)
موقعیت: ویسکانسین، آیوا کانتی || سال ساخت: ۱۹۱۱ تا ۱۹۵۹ || فرم معماری: Organic Architecture
شماره ۸: خانه آلن-لمب (Allen-Lambe House)
موقعیت: کانزاس، ویچیتا، شماره ۲۲۵ خیابان نورث روزولت || سال ساخت: ۱۹۱۷ || فرم معماری: Prairie School
شماره ۷: تالیهسین غربی (Taliesin West)
موقعیت: آریزونا، اسکاتزدیل || سال ساخت: ۱۹۳۷ || فرم معماری: Organic Architecture
شماره ۶: خانه اف. اف. تامک (F. F. Tomek House)
موقعیت: ایلینوی، ریورساید، شماره ۱۵۰ جاده ناتال || سال ساخت: ۱۹۰۶ || فرم معماری: Prairie School
شماره ۵: مرکز شهری مارین کانتی (Marin County Civic Centre)
موقعیت: کالیفورنیا، سن رافائل || سال ساخت: ۱۹۶۲ || فرم معماری: Modern Movement
شماره ۴: خانه آوری کونلی (Avery Coonley House)
موقعیت: ایلینوی، ریورساید، شماره ۳۰۰ جاده اسکاتزوود || سال ساخت: ۱۹۰۸ تا ۱۹۱۲ || فرم معماری: Prairie School
شماره ۳: هتل ایمپریال (Imperial Hotel)
موقعیت: توکیو، چیودا-کو || سال ساخت: ۱۹۲۳ || فرم معماری: Mayan Revival
شماره ۲: گوگنهایم نیویورک (New York Guggenheim)
موقعیت: نیویورک، شماره ۱۰۷۱ خیابان پنجم منهتن || سال ساخت: ۱۹۵۹ || فرم معماری: Modern Architecture
شماره ۱: خانه ادگار جِی. کافمن مشهور به خانه آبشار
(Falling Water: Edgar J. Kaufman House)
موقعیت: پنسیلوانیا، میلران || سال ساخت: ۱۹۳۶ تا ۱۹۳۹ || فرم معماری: Modern Architecture
منبع: (+)